Ruch turystyczny
Ojcowski Park Narodowy leży w strefie podmiejskiej Krakowa, w sercu obszaru zamieszkałego przez 1/4 populacji naszego kraju. Zatem kluczowym problemem dla Parku jest intensywny ruch turystyczny, który trwa tutaj przez ponad 6 miesięcy w roku, tj. od ok. połowy kwietnia do pierwszej dekady listopada.
Szacunkowe dane wykazują wzrost liczby turystów od ponad 200 tys. w 1990 r do ok. 350-400 tys. obecnie.
Nadmierna koncentracja zwiedzających powoduje zatłoczenie szlaków turystycznych i miejsc najczęściej odwiedzanych. Należy do nich Pieskowa Skała, centrum Ojcowa (okolice zamku i Krakowskiej Bramy) oraz Jaskinia Łokietka. Od kilku lat największy problem stanowi wzrastający z roku na rok ruch samochodowy, zwłaszcza w dni wolne od pracy.
Parkingi
Obydwa parkingi - w centrum Ojcowa (przy zamku) i w Pieskowej Skale są bardzo szybko zapełniane i pojazdy zatrzymują sie wzdłuż drogi jezdnej, zwłaszcza w rejonie skrzyżowania na Złotą Górę i przy kaplicy w Ojcowie.
Do dyspozycji zmotoryzowanych turystów jest bezpłatny w dni robocze parking na Złotej Górze (w dni wolne od pracy są pobierane opłaty), który zwykle jest mało wykorzystany. Zatłoczenie Parku pojazdami mechanicznymi wymaga ukończenia drogi obwodnicowej z Sułoszowej do Sąspowa przez tzw. Bukowiec. Droga ma już ponad 30 letnią historię i na razie nic nie wskazuje na jej szybką budowę. Ojcowski Park Narodowy nie ma więc praktycznie wpływu na ograniczenie liczby turystów, a zwłaszcza liczby pojazdów samochodowych. W związku z tym stara się przynajmniej wpływać na zmianę modelu zwiedzania - z rekreacyjnego na edukacyjny.
Obiekty turystyczne
Do dyspozycji turystów są obiekty:
- zamki w Ojcowie i Pieskowej Skale,
- jaskinie Łokietka i Ciemna,
- Ekspozycja Przyrodnicza im. Prof. Wł. Szafera OPN,
- Muzeum Regionalne miejscowego Oddziału PTTK,
- zespół sakralny Pustelni bł. Salomei w Grodzisku.
Turyści mogą również zwiedzać prywatną galerię rzeźby Tadeusza Ostaszewskiego w Prądniku Korzkiewskim i chatę pustelnika w pobliżu skały Łaskawiec.
Ilość turystów w Parku
Dane liczbowe wskazują niewielki spadek liczby turystów w jaskini Łokietka, w zamku w Pieskowej Skale i w Muzeum im. Prof. Wł. Szafera w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadek w 2000 r. o ponad 1800 osób zarejestrowano w jaskini Ciemnej, a największy na zamku w Ojcowie bo o ponad 15 tysięcy osób w stosunku do 1997 roku. Brak danych nie pozwala na określenie liczby zwiedzających Muzeum Regionalne PTTK; można jedynie szacować, że nie przekracza ona kilku tysięcy osób w ciągu roku.
Brak jest danych dot. ilości turystów zagranicznych. Można tę ilość szacować na kilka tysięcy w ciągu roku. Informacje liczbowe dotyczą jaskini Łokietka, gdzie prowadzi się statystykę miejsc skąd przybywają turyści. Najwięcej gości zagranicznych przyjeżdża z Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i USA.
Dane liczbowe wskazują dalszy spadek liczby zwiedzających jaskinię Łokietka oraz niewielki spadek także w Pieskowej Skale, Muzeum Przyrodniczym i w Jaskini Ciemnej. Jest to spowodowane trudną sytuacją finansową społeczeństwa, o czym świadczą częste wnioski opiekunów grup szkolnych o bezpłatny wstęp do obiektów OPN.
Tabela przedstawia frekwencje roczne w obiektach turystycznych na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego.
Rok |
Jaskinia Łokietka |
Pieskowa Skała |
Muzeum im. Wł. Szafera |
Jaskinia Ciemna |
Zamek w Ojcowie |
1993 |
132.523 |
99.100 |
38.882 |
19.556 |
- |
1994 |
128.283 |
75.700 |
38.710 |
19.042 |
8.733 |
1995 |
130.257 |
81.017 |
34.704 |
21.482 |
33.139 |
1996 |
123.313 |
83.915 |
38.141 |
24.469 |
39.614 |
1997 |
129.698 |
107.412 |
37.659 |
24.744 |
32.417 |
1998 |
136.120 |
109.607 |
39.667 |
22.924 |
17.243 |
1999 |
128.525 |
97.660 |
38.225 |
22.056 |
12.684 |
2000 |
107.241 |
81.557 |
37.156 |
21.139 |
19.710 |
2001 |
98.915 |
75.959 |
31.545 |
17.568 |
18.618 |
2002 |
98.613 |
77.433 |
32.514 |
13.976 |
12.512 |
2003 |
107.767 |
87.906 |
30.496 |
19.426 |
22.680 |
2004 |
106.199 |
83.315 |
29.857 |
20.365 |
20.139 |
2005 |
105.656 |
77.880 |
31.639 |
21.907 |
50.875 |
2006 |
110.129 |
80.986 |
28.959 |
21.765 |
60.016 |
2007 |
118.272 |
95.720 |
30.028 |
25.219 |
52.090 |
2008 |
104.674 |
101.942 |
303 do 28.02 |
24.466 |
70.061 |
2009 |
104.637 |
83.254 |
nieczynne |
27.129 |
74.870 |
2010 |
89.039 |
73.268 |
23.974 |
22.794 |
brak danych |
2011 |
99.175 | 74.483 | 27.847 | 28.179 | 66.876 |
2012 | 95.393 | 88.910 | 26.468 | 26.332 | 57.313 |
2013 | 92.302 | 80.370 | 26.179 | 25.470 | 58.800 |
2014 | 96.998 |
remont |
27.454 | 26.969 | 81.030 |
2015 | 98.904 |
remont |
25.882 | 30.232 | 80.505 |
2016 | 113.155 | 164.973 | 27.281 | 32.829 | 89.921 |
2017 | 118.893 | 141.641 | 26.804 | 31.504 | 91.470 |
2018 | 132.868 | 133.749 | 25.226 | 32.474 | 89.061 |
2019 | 119.802 | 113.529 | 25.811 | 34.150 | 89.257 |